پژوهش پیش رو با یک بررسی آسیب شناسانه و توجه به دیدگاه های استفاده کنندگان، به دنبال شناسایی فاصله انتظارات در گزارشگری مالی با هدف شناخت زمینه های ناکامی در ارائه اطلاعات سودمند برای تصمیم گیری استفاده کنندگان است. پژوهش در سال 1401 با رویکردی کیفی و انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته ازطریق فرآیند مارپیچ تحلیل داده ها با نرم افزار مکس کیودا انجام شده است. برای این منظور، تعداد 21 مصاحبه با استفاده کنندگان اصلی اطلاعات حسابداری انجام شد. نتایج نشان دادند محتوای گزارشگری مالی تأمین کننده همه اطلاعات لازم برای تصمیم گیری های اقتصادی نیست و برای ارزیابی وظیفه مباشرت مدیریت کفایت نمی کند. اطلاعات مالی به دلیل ویژگی های ناقص بودن، گذشته نگر و تاریخ گذشته بودن، پیچیدگی، تغییر قالب و محتوا، قضاوت ها و برآوردهای غیردقیق و روابط غیرشفاف اجزای آن سودمندی کمی دارد. راهکار پیشنهادی تدوین اصولی به عنوان راهنمای عمومی افشای اطلاعات در صورت های مالی است که می تواند در قالب تجدیدنظر در استاندارد حسابداری شماره یک در بخش های ساختار و محتوا یا یادداشت های توضیحی آن باشد و به کاهش فاصله انتظارات و بهبود سودمندی گزارشگری مالی منجر شود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

صورت های مالی به مثابه پنجره ای برای دیدن درون شرکت است. طیف های متفاوت برای تصمیم گیری های مختلف به آن نیاز دارند. پژوهش حاضر به بررسی موفقیت صورت های مالی در انجام رسالت انتقال پیام و ارائه پیشنهاداتی جهت بهبود این فرایند بااستفاده از نظریه زمینه­ای می پردازد. پس از مطالعات کتابخانه ای و تعیین چارچوب، مصاحبه نیمه ساختار یافته با اساتید دانشگاهی، حسابداران، حسابرسان و فعالان بازار سرمایه آغاز شد. پس از گفتگوی عمیق با 29 نفر، محقق به اشباع نظری دست یافت. در مصاحبه ها موضوعات جدیدی مطرح شد که مطالعات بیشتری را ضروری می ساخت. لذا گرد آوری داده ها به صورت مطالعه ادبیات تحقیق، مصاحبه و مجدداً مراجعه به منابع جدید صورت پذیرفت. تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس مقایسه مداوم و کد گذاری سه مرحله ای باز، محوری و گزینشی نظریه زمینه­ای استراوس و کربین انجام و پارادایم شکل گرفت. مقوله محوری تحت عنوان "استفاده از صورت های مالی" پدیدار گشت که تحت تأثیر ورودی هایی شامل شرایط علی (شامل اطلاعات، استفاده کننده و تهیه کننده) ، شرایط زمینه ای (شامل اطلاعات، استفاده کننده، تهیه کننده و محیط) و شرایط مداخله ای (شامل تضعیف کننده، تقویت کننده و کلی) قرار گرفته، موجب واکنش های مختلف (شامل واکنش در تهیه، واکنش نسبت به اطلاعات و واکنش نسبت به هدف) شده و پیامد هایی (مثبت و منفی) در بر دارد. لزوم ابقاء پیامد های مثبت و ارائه راهکار جهت رفع و بهبود پیامدهای منفی بدیهی است. لذا راهکارهایی برای این نوع پیامدها ارائه شده است.  راهکارهای ارائه شده بر مبنای فرایندهای کدگذاری در سه محور "حل مشکلات ارتباطی"، "طراحی صورت های مالی" و "استانداردگذاری" پدیدار گشت. درنهایت مدل جامع استفاده از صورت های مالی شامل سه جز اصلی تهیه کننده، اطلاعات و استفاده کننده ارائه گردید.

حسابداری ذهنی به تفکیک روانشناختی افراد در منابع و چگونگی ردیابی افراد در استفاده از منابع اشاره دارد. به عبارتی مجموعه ای از اقدامات شناختی که توسط افراد و خانواده ها برای سازماندهی، ارزیابی و پیگیری فعالیت های مالی تعریف می شود. هدف این تحقیق بررسی رابطه نحوه ارایه اطلاعات مالی وسبک های تصمیم گیری با قضاوت استفاده کنندگان مالی می باشد. به منظور دستیابی به این هدف نمونه ای به تعداد 200 نفر از حسابداران و مدیران مالی و تحلیل گران مالی که در بازارهای مالی فعالیت داشتند، به صورت تصادفی انتخاب شدند. روش جمع آوری اطلاعات، توصیفی-پیمایشی است. داده ها از دو روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است. پایایی ابزار جمع آوری داده ها با استفاده از پایایی ترکیبی ارزیابی شد و روایی آن با استفاده از تکنیک های تحلیل عاملی، مورد تایید قرار گرفت. برای آزمون فرضیه های پژوهش از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج آزمون فرضیه ها نشان می دهد که در حالت های مختلف اعلام سود وزیان، سبک های تاثیرگذار بر قضاوت وتصمیم گیری استفاده کنندگان، متفاوت است. باتوجه به این نتایج می توان گفت که نحوه ارایه اطلاعات بر قضاوت استفاده کنندگان بر اساس سبک های تصمیم گیری استفاده کنندگان تاثیر می گذارد.

این مطالعه با هدف تدوین مدل توسعۀ ورزش سالمندی ایران انجام گرفته است. از منظر هدف، پژوهش از نوع کاربردی است که به روش کیفی انجام شده است. مشارکت کنندگان در پژوهش حاضر شامل متخصصان و صاحب نظران ورزش سالمندی اند. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبۀ نیمه ساختاریافته است. افراد نمونه به صورت هدفمند برای مصاحبۀ نیمه ساختاریافته انتخاب شده اند. تحلیل داده ها، هم زمان با جمع آوری اطلاعات، بر اساس روش کیفی استراوس و کوربین انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که تعداد 179 مفهوم اولیه استخراج شده و سپس، با بررسی و بازنگری و تجمیع داده ها، تعداد 63 کد و در مرحلۀ کدگذاری محوری، تعداد 12 مقوله به دست آمده که عبارت است از: مقولۀ علّی (رویکرد اجتماعی و رویکرد سلامت محور)، پدیدۀ محوری (مدیریت ورزش سالمندان)، راهبردها (راهبرد مدیریت برنامه، فرهنگ سازی و کرامت سالمندان)، شرایط مداخله گر (چالش های فرهنگی و موانع ساختاری)، زمینه ای (زمینه یابی و ارائۀ تسهیلات) و پیامدها (بهبود سلامتی و توسعۀ اجتماعی). با توجه به نتایج به دست آمده در این پژوهش، می توان گفت دولت ها (با تدوین و اجرای برنامه ها و همچنین قوانینی برای حمایت در بُعدهای مالی، فرهنگی و اجتماعی از سالمندان و آگاهی و آموزش دادن به افراد سالمند و خانواده های آنان در جهت مفید بودن ورزش و خطرات بی تحرکی در این دوران و احداث زیرساخت های مناسب و مرتبط با این افراد) و نیز توجه به اصول و اقدامات زیربنایی و ساختاری می تواند از چالش ها و مسائل و مشکلات مربوط به این دوران جلوگیری کند. علاوه بر این می توان مدیریت و توسعۀ ورزش سالمندان را به درستی انجام داد و به الگویی موفق برای دیگر کشورها در زمینۀ ورزش سالمندی تبدیل شد.

یکی از اهداف نهایی موسساتی که در زمینه افزایش شفافیت و یکنواختی صورت های مالی فعالیت می کنند، وضع مجموعه ای از استانداردهای جهانی یکنواخت است. در ایران نیز بکارگیری استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی (IFRS) در سال 1392 به تصویب هیئت مدیره سازمان بورس اوراق بهادار رسید و سال 1395 برای الزام ناشران بزرگ پذیرفته شده در بورس جهت تهیه صورت های مالی مبتنی بر IFRS در نظر گرفته شده است. در این پژوهش، به بررسی دیدگاه استفاده کنندگان صورت های مالی در خصوص پذیرش و بکارگیری استاندارهای بین المللی گزارشگری مالی پرداخته می شود. نتایج حاصل از پژوهش، رابطه مثبت و معنی داری بین سودمندی (هزینه-منفعت) و مسئولیت آموزش IFRS با مزایای ناشی از بکارگیری این استانداردها نشان می دهد. به عبارت دیگر از دیدگاه استفاده کنندگان، فزونی منافع بر هزینه های IFRS، انجام یک تجزیه و تحلیل هزینه-منفعت جدی قبل از بکارگیری IFRS و فراهم کردن زمینه آموزش IFRS توسط دانشگاه ها و مراکز آموزش حرفه ای نهادها و سازمان ها، منجر به افزایش مزایای بکارگیری این استانداردها و در نتیجه افزایش قابلیت اتکا و جامعیت صورت های مالی می گردد.

با گسترش و افزایش حجم تولید اطلاعات و تنوع نیازهای استفاده کنندگان لازم است از ابزار توانمندی استفاده شود تا به جای انسان بررسی، تحلیل، پیش بینی و سپس تصمیم گیری نماید. یکی از این ابزارهای کارآمد در فرایند تصمیم گیری هوش تجاری است که در راستای پشتیبانی از تصمیم گیری های هوشمندانه است. عدم استفاده از ابزار های نوین گزارش دهی در سازمان ها موجب بروز مشکلات عدیده ای می شود که ازجمله آنها: متفرق و حجیم بودن داده ها، کندی در تهیه گزارشات، گزارش دهی در سطح مدیران میانی، ناتوانی در تهیه گزارشات تحلیلی و چند بعدی است. اطلاعات مالی زمانی می تواند برای تصمیم گیری استفاده کنندگان مفید باشد که دارای کیفیت باشند، یعنی هم زمان دارای ویژگی قابل اتکاء و مربوط بودن باشند. اما آنچه موردتوجه است کاهش کیفیت گزارشات مالی به دلیل تضاد بین ویژگی قابل اتکاء و مربوط بودن اطلاعات است. بر این اساس مساله پژوهش حاضر این است که آیا هوش تجاری می تواند تضاد بین ویژگی های کیفی اطلاعات مالی را برطرف نماید و بر کیفیت آن بیفزاید؟ بدین منظور اطلاعاتی که در مورد ارتباط بین ویژگی های کیفی اطلاعات مالی و شاخص های مربوط به هوش تجاری بوده از جامعه حسابداران رسمی ایران جمع آوری و به روش معادلات ساختاری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. بررسی نشان داد شاخص های هوش تجاری که شامل یکپارچگی، اطلاع رسانی، ارتباطات و استنتاج، تحلیل تجاری، تحلیل فنی، تحلیل تحقیقی، سیستم های هشداردهنده و تصمیم گیری اثربخش است برای اندازه گیری شاخص های مربوط به ویژگی های کیفی اطلاعات مالی که شامل مربوط بودن و قابل اتکاء بودن می باشند مناسب هستند و از بار عاملی مورد قبولی برخوردارند. یافته ها بیانگر این است که، هوش تجاری می تواند 87 درصد از محدودیت های اطلاعات مالی را برطرف نموده و بر کیفیت آن بیفزاید.

واحدهای تجاری برای باقی ماندن در بازار رقابت، توان رقابت محصولات خود را ارتقاء می دهند. این موضوع می تواند موجب کاهش هزینه تامین مالی از جمله هزینه حقوق صاحبان سهام شود. از این رو، هدف این پژوهش، مطالعه رابطه بین توان رقابتی محصول و هزینه حقوق صاحبان سهام است. داده های مورد استفاده شامل نمونه ای مرکب از 132 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. روش تحقیق از نوع همبستگی بوده و برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه از الگوی رگرسیون چند متغیره بر مبنای داده های مقطعی استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد توان رقابتی و هزینه حقوق صاحبان سهام دارای رابطه معنی دار و معکوس با یکدیگر می باشند. به بیان دیگربا افزایش توان رقابتی، هزینه حقوق صاحبان سهام کاهش مییابد. همچنین نسبت بدهی دارای رابطه معنی دار مثبت و اندازه شرکت دارای رابطه معنی دار معکوس با هزینه حقوق صاحبان سهام می باشد.

مقدمه: محتوا و رویه های گزارشگری مسوولیت اجتماعی در کشورهای مختلف متفاوت است؛ چرا که از جنبه های مختلف تفاوت های عمده بین کشورها وجود دارد. بنابراین، با توجه به شرایط محیطی و اجتماعی متفاوت ایران نسبت به سایر کشورها، انتظار می رود تقاضا و انتظار ذی نفعان و استفاده کنندگان برای افشاء مسوولیت های اجتماعی متفاوت باشد. از این رو، پژوهش حاضر ضمن تبیین مفهوم مسوولیت اجتماعی، چارچوبی مدون در مورد محتوای گزارشگری اجتماعی در ایران ارائه می کند.روش پژوهش: روش این پژوهش توصیفی - پیمایشی و دیدگاه ذی نفعان و استفاده کنندگان صورت های مالی در مورد اهمیت موضوع های مختلف مسوولیت های اجتماعی با استفاده از پرسش نامه پژوهشگرساخته متناسب با اهمیت و موضوع پژوهش در سال 1391 مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه آماری پژوهش به روش نمونه در دسترس انتخاب و داده های جمع آوری شده با استفاده آزمون ویلکاکسون، تی استیودنت تک نمونه ای و طرح اندازه های تکرار شده تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: بیش تر پاسخ گویان خواهان این هستند که شرکت ها افشاهایی را در مورد مسوولیت های اجتماعی خود داشته باشند و این افشاها در گزارشگری اجتماعی باید، به ترتیب اولویت شامل موضوع های «بهداشت و ایمنی»، «انرژی»، «رویه های فعالیت عادلانه»، «موضوع های زیست محیطی»، «منابع انسانی» و «مشارکت در فعالیت های اجتماعی» باشد.نتیجه گیری: از نظر استفاده کنندگان صورت های مالی، گزارشگری اجتماعی شرکت ها از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین، شرکت ها باید نسبت به نیازها و انتظارات استفاده کنندگان در مورد گزارشگری اجتماعی آگاه بوده و برای تامین آن ها تلاش کنند.